Na Dredre Namaki
- Na tamata sega ni dodonu – oka kina na dau basu lawa – rawata na nomu akaude ni baqe ena nomu kunea se vakilakila na veika matailalai ni nomu curu.
- Na nomu itukutuku maroroi kei na nomu veika vakayagataki ni takosovi kevaka e sega ni taqomaki na Wi-Fi.
- ‘Taba vakaseua’ -ira na tamata era sarava na veika o cakava tiko ena initaneti, ena tabamu se mai na CCTV.
- Yali se butakoci mai na nomu misini lalai veikauyaki, ka rawa ni tiko se vakarautaka e dua na ka rawarawa ki na akaude ni baqe kei na itukutuku taqomaki.
- Lawakicataki na veisiko ki na veiqaravi veivakaisini ni mataveilawa, se lavetaki vakamatavulo veiqaravi apps.
- Ni da vakauqeti me vakatakilai na veika matailalai vua na veikacivi mai me kaya ni lako mai na nomu baqe se o ira na ovisa, ka tukuna vei iko ni tiko e dua na leqa ena nomu akaude.
Safe mobile banking
- Raica me dau taqomaki tu ga na nomu talevoni se tebeleti ena dua na PIN e dredre me laurai. Kakua ni vakaraitaka na nomu PIN vua e dua, se vola se maroroya ena vanua e rawa ni kunei kina.
- Me vaka na veiqaravi ena initaneti mai na dua na komupiuta, digitaka, vakayagataka ka taqomaka na vosanicuru ka taqomaki ena dua na vosa ni veimaroroi cecere.
- Qarauna mo kakua ni biuta tu na nomu misini se biu se maroroi ena dua na vanua sega ni taqomaki. Lavetaka e dua na app ka na rawa kina vei iko mo bokoca na nomu itukutuku vakayawa, se me rawati na ivakatakilakila oqo kevaka e tiko ena nomu misini.
- Maroroya na veiqaravi kei na apps tale eso ena nomu misini lalai me dau vakavoui.
- Dau sogota mai na nomu veiqaravi ni app se mataveilawa veikauyaki ni ko sa oti ena nomu vakayagataka. Na sogo ena tabana ni app se tabana ni mataveilawa se na bokoca na nomu misini lalai ena sega beka ni rauta.
- Kakua ni vakayagataka na Wi-Fi sega ni taqomaki ena veitaratara me baleta na veiqaravi, veivoli se raica na nomu imeli. Ena veivanua raraba, e dredre sara me da tukuna kevaka e sega ni taqomaki e dua na hotspot se sega, ka sa dau sega ni vinaka sara me vakayagataki. E vinaka cake me da vakayagataka e dua na isema 3G se 4G ena initaneti, kevaka sara mada ga e berabera me vakayacori vakakina.
- Dau qarauna ni lavetaki na apps: raica me ra tiko mai na dua na sitoa ni vakadonui ka raica na kena railesuvi kei na vakatutu. E udolu vakaudolu na malicious veiqaravi apps veivolitaki, vakabibi me baleta na misini ni Android, e lavetaki sara mada ga mai na sitoa ni app.
- Lavetaka, vakayagataka ka maroroya e dua vei ira na apps ni taqomaki ni Initaneti donu ena nomu misini lalai.
- Raica na vanua ni itataqomaki ni nomu misini lalai me vakadeitaki kina na veitaqomaki e levu cake.
- Raica ni sa dei tu na nomu app veikauyaki ni baqe me baleta na kena taqomaki. Raica na nodra mataveilawa me baleta na nodra dui itukutuku tabaki ena ivakarau ni nodra cakava oqo. Vakatalega kina, raica na nodra rai na app tale eso ena nodra vakasaqaqara ena initaneti.
- Wilika na ivakarau kei na ituvatuva ni nomu baqe me baleta na veiqaravi veikauyaki. Mo raica ni ko sa kila na nomu itavi, kei ira na nomu baqe.
- Ena app, raica ka vakayagataka na digidigi ni dua na itukutuku vakacurumi (text) me vakau ena veigauna kece e dua na veisau kina na nomu akaude. Oqo ena vakaraitaka na vakayagataki ilavo lawaki ena gauna ga era yaco yani kina.
- Qarauna na imeli, se talevoni e kaya tiko me lako mai na nomu baqe se o ira na ovisa ka kaya ni tiko e dua na leqa ena nomu akaude ka kerea na nomu curu se so tale na itukutuku taqomaki. Na nomu baqe se so tale na isoqosoqo dina ena sega ni kerea na veika matailalai oqo.
Kevaka o coko ena dua na ka dina se tovolea me veilawakitaki
- Veitaratara vakatotolo kina nomu baqe
- Ripotetaka vei ira na ovisa