Na Dredre Namaki
- Na veitabana ni soli kani loloma veidabui e na mataveilawa – era matavulo ka sega ni ka dina. Na mataveilawa lawaki vakaoqo e dau tuvanaki ena gauna ni leqa raraba (me vakataka na leqa ni kakana, kei na uneune).
- Meli livaliva ka lawakicataki – meli livaliva e vakauta yani vei iko mo tukuna na nomu baqe kei na vosanicuru.
- Na lawaki me kena caka na sausaumi ena tabana ni mataveilawa ka sega ni taqomaki.
- Na butakoci ni ivakatakilakila ka vakavuna na viruses se spyware, ka solia vei ira na lawakica na nomu akaude ni baqe kei na itukutuku ni tamata yadua era maroroi tu ena nomu komupiuta.
Na taqomaki ni Cau
Me taqomaki tiko nomu cau vakavinaka:
- Sikova na mataveilawa ni soli ka ni loloma ena nomu taipataka na yacana ena mataveilawa ki na barausa ko iko, ka sega ni caliditaki na isema ka tiko mai ena meli livaliva. Raica na yaca ni itikotiko ni mataveilawa ena initaneti vata kei na nomu qiriti iratou vakadodonu sara.
- Ni bera ni ko soli ilavo, raica me taqomaki na mataveilawa ko tiko kina. E dodonu me tiko e dua na ivakatakarakara ni loka (padlock) ena katubaleka ni barausa, ka na basika ena gauna ko saga kina mo curu kina se volayaca. Raica me kakua ni tiko na loka ena tabana vakaikoya – oqo na ivakatakilakila me rawa ni lawakicataki tiko na vanua oqori. Na itikotiko ni mataveilawa e dodonu me tekivu ena ‘ https:// ‘. Na ‘s’(secure) tudei tu ‘.
- Kevaka ko ciqoma na meli livaliva mai na dua na tabana ni soli kani loloma ko se bera vakadua ni rogoca se sega ni dua na ko kila kina, kakua ni sauma ka kakua ni caliditaka na isema era tiko kina. Ia, mo bokoca laivi.
- Kakua ni sauma na kerekere ni vakau soli ena dua na kabani mevaka na Western Union se MoneyGram, oqo na i vadi e vakayagataki wasoma ena veilawakitaki.
- Vakadeitaka ni dina na tabana ni soli ka ni loloma ni bera ni ko solia na veika matailalai ni tamata yadua, se dinau/kadi ni dinau se ena veiqaravi ni initaneti. Na kena vakadeitaki mai na visa, MasterCard SecureCode kei na vosa vaka-Amerika SafeKey era solia taucoko na ikuri ni isasabai me baleta na dinau/sausaumi ena kadi ni dinau.
- E rawa ni ko na veitokoni ena soli ilavo yadudua ena nomu cau vakaivakarau ena mataveilawa, na tabana ni soli ka ni loloma, ia mo wilika taumada na kena ivola tukutuku ni railesu.
- Kevaka ko se vakatitiqa, ena vakasalataki iko e dua na tabana ni solika ni loloma me baleta na veigaunisala solika kina ena mataveilawa se ena talevoni.
- Keva ko solia na nomu akaude ki na dua na dau veilawakitaki se tabana lawakica ni soli kani loloma, veitaratara vakatotolo ki na nomu baqe.