English

Vakatagi, iYaloyalo & Veiwasei Files

Na initaneti sa yaco vakatotolo sara me ivurevure ni ivakatagi, na iyaloyalo kei na ivakarau tale eso ni veivakamarautaki, ia e rawarawa sara vei ira me ra ‘lako mai ka sega ni tauvimate’ ena gauna e lavetaki se veiwasei file kina. E tiko e vica na vuna o gadreva mo kila kina na veika e rawa ni o cakava kevaka era sega ni kila na lawa.

Na vanua ni veiwasei ni files kei na kena parokaramu ena rawa ni vakavuna na leqa ena tolu na sala. Na kena vakayagataki walega e vaka me basuka tiko na lawa ni dodonu ni lavelavetaki, ka kena ibalebale ni o koya ga e lavetaki (downloading) se itukutuku tauri cake(uploading) e cala vakalawa. Eso na vanua e vakayagataki me veisoliyaki kina na iyaloyalo vakasisila, veivakaduiduitaki vakamata tamata se so tale na iyaya sega ni veiganiti se cala vakalawa, e vakavuqa ni dau matavulotaki me itukutuku vinaka. Ia na veiqaravi oqo e rawa talega kina vei ira na vulagi me ra rawata na vanua ni nona komupiuta na luvemu, ka biuta tu yani ki na virasi, spyware kei na ‘parokaramu ni botnet’.

Vakaraitaka vua na luvemu na vanua e rawa ni lavetaki kina na ivakatagi kei na iyaloyalo yavala, me vaka na veivanua vaka na iTunes kei na Amazon, se e rawa ni o saumi ira mai na iyaloyalo ka yalani na yabaki ni bula mai na dua na digidigi ena initaneti.

Vakayagataka na tabana dodonu ni yabaki ni lavelavetaki kei na kena saravi na mataveilawa/apps e umana vata na nodra bula na itubutubu(parental control).