iSema vakacakacaka sega ni vakawa & hotspot

Na itikotiko/vale ni volavola/talevoni veikauyaki kei na WiFi raraba (me vaka e dau kilai levu tu na isema sega ni vakawa), vakayagataka na technology vata ga (802.11). E tiko eso na veika e rawa ni yaco, ia vakayadudua e tiko na kena dredre. E rawa ni o taqomaki iko vakarawarawa ena vica na qaqarauni rawarawa.

iTikotiko/vale ni volavola isema veitaratara

Na Dredre Namaki

Kevaka e sega ni taqomaki na nomu isema hub/router/dongle, e rawa ni ra curuma vakarawarawa na tamata kevaka era tiko ena loma ni vanua e kaukauwa kina. Oqo e rawa ni vakavuna na nodra tamata me curu vakailoa ka cakava na veika oqo:

• Taura cake na nomu bandwidth – vakatulewa na totolo ni nomu komupiuta kei na misini tale eso.
• Ni ko vakayagataka na nomu lavelavetaki, o sa sauma kina na nomu veiqaravi ena initaneti (Internet Service Provider, ISP).
• Lavetaki ni veika sega ni veiganiti, ia ena vakamuri yani ki na nomu itikotiko ka sega ena nodra komupiuta.
• Raici na itukutuku bibi o rawa ni vakauta se ciqoma ena initaneti.

Taqomaki isema veikilai

Na veika dredre namaki kece e cake e rawa ni levei ena kena vakadeitaki ni o ira na isema hub/router/tauyavutaki o gadreva mo sema kina, sa taqomaki tu. Me laurai ni dina na ivakamacala oqo, vakasaqara na isema ni veitaratara, kei ira era sa taqomaki tu era na vakaraitaki ena dua na ivakatakilakila ni padlock.

Ni o sema taumada ki na dua na komupiuta, talevoni vuku, tebeleti, misini ni tabaivola se dua tale na misini  e sega ni vakawa tale eso ka sema kina misini vaka na  hub/router/dongle, o na vakauqeti mo vakacuruma e dua na vosanicuru/idola, kevaka na isema e sa taqomaki tu. Oqo ena rawa kina vua na misini me semati ki na ena gauna oqo ka na kena ivakarau oqo, me vakayagataki ena veigauna mai muri. Na vosanicuru/idola ena soli vei ira na hub/router/dongle, ia e rawa ni soli vei iko na madigi mo veisautaka ki na dua na nomu idigidigi.

Kevaka o sa cakava tiko e dua na hub vou/router/dongle, ena rairai soli beka ena veitaqomaki me vaka na kena e sega ni caka. E tolu tiko na ivakatagedegede encryption levu e tu (WEP, WPA kei WPA2), WPA2 sa cecere duadua. E vuqa na hubs/routers e solia vei iko na digidigi ni kena digitaki e dua na ivakatagedegede cecere cake, ia mo nanuma tiko ni so na misini lalai qase cake e sega ni rawa me salavata kei na ivakatagedegede cecere.

Kevaka e dua na vuna e tiko kina e dua na vale/vale ni volavola/isema hub/router/dongle o gadreva mo sema kina, e sega ni taqomaki mo na raica na ivola vakarau e vakayagataki tiko.

Vakadeitaka ni sa mana ka vakavoui na antivirus/antispyware ni parokaramu kei na icurucuru lalagabuka (firewall) e cakacaka tiko ni bera ni o sema ki na dua na isema.

Taqomaki Wi-Fi nabavuni me ra kakua kina ni rawata se vakayagataka o ira tale eso.

Mo nanuma tiko ni sa dau tabaki tu ga na nabavuni ni hub ena router, mo qarauna mo kauta laivi, se cakava na hub/router me na sogotu kevaka e dua na vakalatilati se tamata o sega ni kila ena nomu itikotiko.

WiFi raraba

Na Dredre Namaki

Na veitaqomaki e salavata kei na kena vakayagataki na WiFi raraba sai koya na tamata vakailoa e rawa ni takosova na ka o sa cakava tiko ena initaneti. Oqo ena rawa ni okati kina na toboki ni nomu vosanicuru ka wilika na imeli vakaitaukei. Oqo ena rawa ni yaco kevaka e sega ni lavetaki tu na isema ni nomu misini lalai kei na WiFi, se kevaka e dua e bulia na hotspot lasulasu ka vakalialiai iko mo vakasamataka ni o ya na kena e dodonu.

Ena dua na isema lavetaki(encrypted) oqo, ena gadrevi mo vakacuruma e dua na ‘idola’, ka na rawa ni laurai e dua na ka me vaka na: 1A648C9FE2.

Vakatalega kina, o na vakauqeti beka mo curu ki na initaneti. Oqo ena tukuna vei ira na daunimisini ni ko ni sa initaneti tiko ena nodra vale ni kana, otela se vale ni gunu. E voleka ni sega sara ga ni dua na veitaqomaki ena lavelavetaki (encryption)

Taqomaki ni WiFi raraba

• Vakavo kevaka o vakayagataka tiko e dua na tabana ni mataveilawa taqomaki, kakua ni vakauta se ciqoma na itukutuku vakaitaukei ni vakayagataki WiFi raraba.
• Ena veivanua e rawa kina, vakayagataka na dausoli hotspot vakabisinisi me vaka na WiFi ni matanitu- se koya e vakarautaka na nomu tabana ni talevoni.
• Na tamata vakabisinisi era gadreva me curuma na nodra cooperate ilawalawa e dodonu me vakayagataka e dua na isema taqomaki, lavetaki (encrypted) oqo e mareqeti na ilawalawa vakaitaukei (Virtual Private Network).
• Vakadeitaka ni sa mana ka vakavoui na antivirus/antispyware ni parokaramu kei na icurucuru lalagabuka (firewall) ni bera ni o vakayagataka na WiFi raraba.

iVakasala tale eso

• Kakua ni biuta vakaveitalia tu na nomu komupiuta, talevoni vuku se tebeleti.
• Mo kila tiko o cei e tu wavoliti iko ka rawa nira sarava tiko na veika o cakava ena initaneti.